Son dönemde görevli Tedarik Şirketleri’nin üreticilere dönük ödemelerinde temerrüde düşmeleri şeklinde gözlemlenen durumlarla ilgili olarak Enerji Piyasası Denetleme Kurulu (“EPDK”) , ilgililerin görüş ve önerilerini paylaşabilmelerine imkan tanımak maksadıyla “Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde değişiklik öngören taslak" ve “Lisanssız Üretim Kapsamında Yapılmayan Ödemelere İlişkin Usul ve Esaslar Taslağı” (“Usul ve Esaslar”) 13 Mayıs 2022 tarihine kadar internet sitesinde yayında tuttu.
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde yapılması hedeflenen bu değişiklikle birlikte lisanssız üreticilere ödeme yükümlülüklerini kısmen veya tamamen zamanında yerine getirmeyen görevli Tedarik Şirketleri’ne uygulanacak Usul ve Esaslar ile ilgili olarak EPDK'nin yetkilendirilmesi hedeflenmiştir.
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde yapılması öngörülen değişikliklerle, Usul ve
Esaslar uyarınca görevli Tedarik Şirketleri’ne karşı tatbik edilmesi gündeme gelebilecek hükümler aşağıdaki gibidir:
EPDK'nin Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği kapsamında görevli Tedarik Şirketi’nin ödemelerinin kısmen veya tamamen temerrüde düştüğünü tespit etmesi halinde, ilgili görevli tedarik şirketi hakkında Usul ve Esaslar çerçevesinde işlem yapılmasına karar verilebilecektir.
İlgili görevli Tedarik Şirketi’ne karşı işlem yapılmasına karar verilmiş olması halinde görevli Tedarik Şirketi’nin gün öncesi piyasası ve gün içi piyasasında gerçekleştirdiği işlemler kapsamındaki net avans alacakları, EPDK tarafından 6 ayı geçmemek üzere belirlenen süre boyunca Merkezi Uzlaştırma Kuruluşu tarafından lisanssız üreticilere ödemelerinin yapılması için bloke edilebilecektir.
Bloke edilecek avans alacaklarının toplam tutarının belirlenmesi için Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (“EPİAŞ”) ve ilgili Tedarik Şirketi, lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedeli (“LÜYTOB”) Merkezi Uzlaşma Kuruluşuna bildirecektir. Bildirilen LÜYTOB’lerin birbirinden farklı olması durumunda bildirilen tutarlardan daha yüksek olanı bloke edilecektir.
Bloke edilen avans alacaklarının LÜYTOB’den az olması durumunda sırasıyla;
a. İlgili görevli Tedarik Şirketi’nin varsa fatura alacağı da Merkezi Uzlaştırma Kuruluşu tarafından bloke edilecektir,
b.Eksik tutarın ilgili görevli Tedarik Şirketi tarafından Merkezi Uzlaştırma Kuruluşu nezdindeki serbest cari hesabına aktarım yapılacaktır,
c.(a) ve (b) bentleri kapsamında toplanan tutarın da yeterli olmaması halinde, toplanan tutar, toplam ödenmesi gereken tutara oranlanacak ve bu surette bir ödeme gerçekleştirilecektir.
Bu noktada önemle altını çizmek gerekir ki, hakkında işlem uygulanan Tedarik Şirketi adına Merkezi Uzlaştırma Kuruluşunda ayrı bir nakit teminat hesabı açılacaktır. Yukarda üçüncü paragraf kapsamında belirtilen tutarlar bu nakit teminat hesabına aktarılarak bloke edilecek ve Tedarik Şirketi’ne ödenmeyecektir.
Bir fatura dönemi boyunca Merkezi Uzlaştırma Kuruluşu nezdindeki teminat hesabında bloke edilen tutarlar nihai uzlaştırma bildirimini müteakip sekizinci iş günü ilgili görevli Tedarik Şirketi tarafından Merkezi Uzlaştırma Kuruluşuna bildirilen ödeme listesi çerçevesinde ilgili lisanssız üreticilerin hesaplarına merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından aktarılacaktır.
Lisanssız Üretim Kapsamında Yapılmayan Ödemelere İlişkin Usul ve Esaslar Taslağı’nda yukarıda belirtilen prosedürün detayına ilişkin yeterli bilgi bulunmamaktadır. Görünen o ki, Usul ve Esaslar'ın 7. maddesinin 1/c bendine göre sürecin nasıl ilerleyeceğine ilişkin detaylar Merkezi Uzlaşma Kurumu tarafından detaylandırılacaktır.
Burada, görevli Tedarik Şirketi tarafından Merkezi Uzlaştırma Kuruluşuna verilen ödeme listelerinin doğruluğunun nasıl teyit edileceği sorusu gündeme gelmektedir. Zira, Usul ve Esaslar'ın 7. maddesinin 2. fıkrası uyarınca ödeme listesindeki bilgilerin doğruluğundan ilgili görevli Tedarik Şirketi sorumlu olup ödeme listesinde yer alan bilgilerin hatalı olması nedeniyle ortaya çıkabilecek maliyetlerden ve zararlardan Merkezi Uzlaştırma Kuruluşu’nun sorumlu tutulması söz konusu olmayacaktır. Bir başka anlatımla, görevli Tedarik Şirketi tarafından verilen ödeme listesini teyit edecek/denetleyecek bir birimin söz konusu değildir. Ancak hatalı/yanlış herhangi bir bilgiyi önlemek amacıyla Usul ve Esaslar'ın 8. maddesi uyarınca EPDK tarafından Usul ve Esaslar hükümleri doğrultusunda istenen bilgilerin yanlış, eksik veya yanıltıcı olarak verildiğinin saptanması veya hiç bilgi verilmemesi ya da yerinde inceleme imkânının verilmemesi halinde Elektrik Piyasası Kanununun 16. maddesi uyarınca ilgili görevli Tedarik Şirketi hakkında işlem tesis edileceğinin de düzenlenme altına alındığını ifade etmemiz gerekir.
Işıkal Hukuk Bürosu